İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
SUNUŞ
KISALTMALAR
ŞEKİL LİSTESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
ARABULUCULUKTA İLETİŞİM VE DUYGU YÖNETİMİ
I. GENEL OLARAK
A. İLETİŞİM KAVRAMI
B. ARABULUCU KAVRAMI VE ARABULUCULUK İLETİŞİMİ
II. İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖGELERİ
A. KAYNAK
B. İLETİ
C. KODLAMA-KOD AÇMA
D. KANAL
E. HEDEF KİTLE
F. GERİBİLDİRİM
III. İLETİŞİMDE BAĞLAM
IV. İLETİŞİM ENGELLERİ
A. GÜRÜLTÜ
B. DİL VE ANLATIM
C. SEN DİLİ İLETİLERİ
D. BEDEN DİLİ
E. ALGI ATLAMASI
F. ÖNYARGI
G. KÜLTÜREL FARKLILIKLAR
H. ZAMAN BASKISI
İ. HALO- HORN ETKİSİ
V. İLETİŞİM TÜRLERİ
A. KİŞİ İÇİ İLETİŞİM
B. KİŞİLER ARASI İLETİŞİM
UZMAN ARABULUCULUĞA GİRİŞ
VI. ARABULUCULUK SÜRECİNDE KULLANILACAK İLETİŞİM BECERİLERİ VE TEKNİKLER
A. AKTİF DİNLEME
B. EMPATİ
C. PEKİŞTİRME
D. DEVAM ETTİRİCİ TEPKİLER
E. YENİDEN ÇERÇEVELEME
F. ÖZETLEME
G. ÇERÇEVELEME
H. SORU SORMA
İ. YANSITMA
VII. BEDEN DİLİ
A. İLK İZLENİM
B. GÖZLER
C. YÜZ
D. MİMİKLER
E. DOKUNMA
F. DURUŞ
H. GÖRÜNÜŞ
İ. SES
VIII. ARABULUCULUK SÜRECİNDE DİJİTAL İLETİŞİM BECERİLERİNİN KULLANIMI
A. E-POSTA
B. ONLİNE (ÇEVRİMİÇİ) TOPLANTILAR
C. SOSYAL MEDYA
D. MOBİL UYGULAMALAR
E. TELEFON İLETİŞİMİ
IX. ARABULUCULUKTA MEKÂNSAL DÜZENLEMELER
X. ARABULUCULUKTA BEŞ TEMEL İLKENİN VE GERÇEKLİK TESTİNİN İKNA EDİCİ İLETİŞİM ÇERÇEVESİNDE KULLANIMI
A. GERÇEKLİK TESTİ
B. BEŞ TEMEL İLKE
XI. KİŞİLİK TİPLERİNE GÖRE İLETİŞİM TARZLARI
A. ENNEAGRAM KİŞİLİK ANALİZİ
1. Tip 1-Mükemmeliyetçi
2. Tip 2-Yardımsever
3. Tip 3-Başarılı
4. Tip 4-Bireysel
5. Tip 5-Araştırmacı
6. Tip 6-Sadık
7. Tip 7-Hevesli
8. Tip 8-Meydan Okuyan
9. Tip 9-Barışçı
B. ZOR İNSANLARLA BAŞA ÇIKMA
XII. ARABULUCULUK SÜRECİNDE DUYGU YÖNETİMİ
XIII. ÖFKE KONTROLÜ
XIV. ARABULUCULUKTA VAKA YÖNETİMİNE İLETİŞİMSEL BİR BAKIŞ
İKİNCİ BÖLÜM
ARABULUCULUKTA ÇATIŞMA VE MÜZAKERE YÖNETİMİ
I. ÇATIŞMA
A. ÇATIŞMANIN BAŞLICA FAKTÖRLERİ
1. Aktörler
2. Çevre
3. Dinamikler
4. Bağlılık
5. İhtiyaçlar
6. İnançlar
7. Güç
B. ÇATIŞMANIN BAŞLICA ÇEŞİTLERİ
C. ÇATIŞMA EVRELERİ
1. Eric Baraham’ın Çatışma Evreleri Modeli
a. Çatışmanın Ortaya Çıkışı
b. Çatışmanın Tırmanması
c. Çatışmanın Durağanlaşması
d. Çatışmanın Tekrar Şiddetlenmesi
e. Çatışmanın Çıkmaza Girmesi
f. Çatışmayı Azaltma/Müzakere Aşaması
g. Anlaşmazlıkların Çözümü ve Çatışma Sonrası Barışın Sağlanması
2. Christopher W. Moore’un Çatışma Çemberi
a. Yapısal Çatışmalar
b. Veri Çatışmaları
c. Değer Çatışmaları
d. İlişki Çatışmaları
e. Menfaat Çatışmaları
3. Çatışma Stratejileri
a. Kaçınma
b. Rekabet
c. Uyuşma
d. Uzlaşma
e. Problem Çözümü ve İş Birliği
II. MÜZAKERE
A. ARABULUCULUKTA MÜZAKERE KAVRAMI
B. MÜZAKERE AŞAMALARI
1. Müzakereye Hazırlık
2. Müzakerenin Yürütülmesi
3. Anlaşma Yapılması (Sonuçlandırma)
C. MÜZAKERE DİNAMİKLERİ
D. MÜZAKERE TÜRLERİ
1. Kazan – Kaybet Müzakeresi
2. Kazan – Kazan Müzakeresi
E. İŞ BİRLİĞİ VE REKABETİN DENGELENMESİ
F. HARVARD MÜZAKERE MODELİ
1. Kişilerin Problemlerden (Konulardan) Ayrılması
2. Pozisyonlar Yerine Çıkarlara (İhtiyaçlara) Odaklanılması
3. Karşılıklı Kazanç için Seçenekler Üretilmesi
4. Nesnel Ölçütler Kullanılması
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ARABULUCULUKTA HUKUKİ ESASLAR
187
I. ARABULUCULUĞUN TEMEL İLKELERİ
A. GENEL OLARAK
1. İradilik İlkesi
2. Eşitlik İlkesi
3. Gizlilik İlkesi ile Beyan ve Belgelerin Kullanılamaması
B. TEMEL İLKELERİN VE ETİK KURALLARIN İHLALİ VE ARABULUCUNUN
SORUMLULUĞU
Arabulucunun Hukuki Sorumluluğu
Arabulucunun Disiplin Sorumluluğu
Arabulucunun Cezai Sorumluluğu
II. İHTİYARİ ARABULUCULUK
A. ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLU OLARAK ARABULUCULUK
B. ARABULUCULUĞUN İHTİYARİ OLMASI ESASI
III. DAVA ŞARTI ARABULUCULUK
IV. DAVA ŞARTI ARABULUCULUKTA UZMANLIK ALANLARI, ÖZEL UZMANLIK ALANLARI ve
BU ALANLAR ARASINDAKİ AYRIMIN TESPİTİ
A. DAVA ŞARTI ARABULUCULUKTA UZMANLIK ALANLARI
İş Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk
Ticari Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk
Tüketici Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk
Kira İlişkisinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk
Taşınır ve Taşınmazların Paylaştırılması ve Ortaklığın Giderilmesinde Kaynaklı
Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk
Kat Mülkiyetinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk
Komşu Hakkıyla İlgili Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk
Tarımsal Üretim Sözleşmesinden Doğan Davalarda Dava Şartı Arabuluculuk
B. ARABULUCULUKTA ÖZEL UZMANLIK ALANLARI
C. UZMANLIK ALANLARI ARASINDAKİ AYRIMIN TESPİTİ ve ARABULUCULARIN
GÖREVLENDİRİLMESİ
Uzmanlık Alanları Arasındaki Ayrımın Tespiti
a. Genel Uzmanlık Alanları Bakımından
b. Özel Uzmanlık Alanları Bakımından
Uzmanlık Alanlarına Göre Arabulucuların Görevlendirilmesi
V. TAŞINMAZIN DEVRİNE VEYA TAŞINMAZ ÜZERİNDE SINIRLI AYNİ HAK KURULMASINA
İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARDA ARABULUCULUK
A. ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİK
B. ARABULUCULUK SÜRECİNDE ŞERH KONULMASI İMKÂNI
C. ANLAŞMA BELGESİ DÜZENLENMESİ VE İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ ALINMASININ
ZORUNLU OLMASI
VI. ARABULUCULUK FAALİYETİNİN YÜRÜTÜLECEĞİ SÜRELER, ETKİLERİ VE
HESAPLANMASI
A. ARABULUCULUK FAALİYETİNİN YÜRÜTÜLECEĞİ SÜRELER
İhtiyari Arabuluculukta
Dava Şartı Arabuluculukta
a. Faaliyetin belli bir süre içerisinde sonuçlandırılması zorunluluğu
b. Arabulucunun görevlendirilmesi
B. SÜRELERİN ETKİLERİ
İhtiyari Arabuluculuğun Sürelere Etkisi
Dava Şartı Arabuluculuğun Sürelere Etkisi
C. SÜRELERİN HESAPLANMASI
Arabuluculuk Sürecinin Başlaması
a. İhtiyari arabuluculukta
b. Dava şartı arabuluculukta
Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi
D. ARABULUCULUKTA YARGILAMA HUKUKUNA İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR
Kısmi Dava Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
Belirsiz Alacak Davası Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
Davaların Yığılması (Objektif Dava Birleşmesi) Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
Terditli Dava Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
Seçimlik Dava Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
Karşı Dava Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
Islahın Dava Şartı Arabuluculuğa Etkisi
Dava Arkadaşlığı Bakımından Dava Şartı Arabuluculuk
E. ARABULUCLUKTA GİZLİLİK VE GİZLİLİĞİN SINIRLARI
Arabuluculukta Gizlilik İlkesi
Arabuluculukta Gizliliğin Sınırları
Arabulucunun Suçu Bildirme Yükümlülüğü
Arabuluculukta Gizlilik İlkesinin İhlalinin Sonuçları
VII. ARABULUCULUK SÜRECİNDE TUTANAKLAR
A. İLK OTURUM TUTANAĞI
Yazılılık Şartı
Süreler Üzerindeki Etkisi
Hak ve Yükümlülükler Doğurması
Delil Olarak İleri Sürülememesi
Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Sınırlı İşlevi
B. ARA TUTANAKLAR
Amacı
Yazılılık Şartı
Düzenlenebileceği Haller
Delil Olarak İleri Sürülememesi
Denetime ve Kurul İncelemesine Tabi Olması
C. SON TUTANAK
Yazılılık Şartı
Süreler Üzerindeki Etkisi
Bilgilendirme Yükümlülüğü
Bakanlığa Gönderme Yükümlülüğü
Delil Olarak İleri Sürülememesi
D. TUTANAKLARI SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
VIII. ARABULUCULUK SÜRECİNDE SÖZLEŞMELER ve ANLAŞMA BELGESİNİN İCRA EDİLEBİLİRLİĞİ
A. ARABULUCULUK SÖZLEŞMESİ
Tanımı
Kurulması ve Geçerliliği
Tarafları ve Konusu
a. Tarafları
b. Konusu
Hukuki Niteliği
Şekli ve Yapılma Zamanı
B. ARABULUCU SÖZLEŞMESİ
Tanımı
Tarafları ve Konusu
a. Tarafları
b. Konusu
Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Hukuki Niteliği
Şekli
C. ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİ
Tanımı
Son Tutanaktan Farkları
Kapsamı ve Şekli
Hukuki Niteliği ve Etkisi
D. ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİNİN İCRA EDİLEBİLİRLİĞİ
Arabulucu, Taraflar ve/veya Avukatlarının İmzasını Taşıyan Anlaşma Belgelerinin İlam Niteliğinde Belge Sayılması
Arabuluculuk Anlaşma Belgesine İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesiyle İlam Niteliğinde Belge Sayılması
Milletlerarası Sulh Anlaşma Belgelerinin İcrası
UZMAN ARABULUCULUĞA GİRİŞ
IX. ARABULUCULUK ÜCRET VE MASRAFLARI
A. ÜCRET İSTEME HAKKI VE SINIRLARI
Genel Olarak
Arabuluculuk Ücretinin Kapsadığı İşler
Arabuluculuk Faaliyetinin Ücretsiz Yapılamaması
Arabuluculuk Ücretinin Belirlenmesi
a. Nisbi Arabuluculuk Ücreti
b. Saat Ücreti
Yeni Uyuşmazlık Çıkması Halinde Ücret
Ücret Avansı
Tarafların Arabuluculuk Ücretinden Sorumluluğu
Arabulucunun Ücretin Tamamına Hak Kazanması
Seri Uyuşmazlıklarda Ücret
Dava Şartı Arabuluculukta Ücret
B. MASRAF İSTEME HAKKI VE SINIRLARI
Genel Olarak
Masrafın Kapsamı
Masraf Avansı
Tarafların Masraflar Yönünden Sorumluluğu
Dava Şartı Arabuluculukta Masraf
C. ARABULUCULUK ÜCRET VE MASRAFLARINA İLİŞKİN ETİK KURALLAR
Arabulucu Ücretini Artırma Kastıyla Taraf İradesini Etkilememe
Ücret ve Masraflar Hakkında Bilgilendirme
Tarafların Ücret ve Masraflarla İlgili Anlaşmasını Sağlama
Hakkaniyete ve Dürüstlük Kurallarına Uygun Ücret Belirleme
Fazla Ücret Ödeyen Tarafa Karşı Tarafsızlığını Koruma
X. ARABULUCULUK SÜRECİ
A. ARABULUCUNUN BELİRLENMESİ
Arabulucunun Taraflarca Belirlenmesi
Arabulucunun Görevlendirme Yoluyla Belirlenmesi
B. HAZIRLIK AŞAMASI
Taraflarla İlk Temas ve Ön Görüşmeler
a. Taraflarla İlk Temasın Kurulması
b. Taraflarla Yapılacak Ön Görüşmeler
Uyuşmazlık Hakkında Bilgi Toplama ve Analiz Etme
Arabuluculuk Sürecinin Planlanması
Arabuluculukta Zaman Yönetimi
Katılımcıları Netleştirme
Arabuluculuk İçin Uygun Yer Belirlenme
Arabuluculuk İçin Uygun Tarih ve Saat Belirleme
Tarafların Bilgilendirilmesi ve Davet Edilmesi
Taslak Sözleşme ve Belgeleri Hazırlama
C. BAŞLANGIÇ AŞAMASI
Tarafların Karşılanması ve Tanışma
Kimlik ve Yetki Kontrolü
Toplantıya Katılanların ve Mazeretsiz Katılmayanların Tespiti
Yetki İtirazının Alınması
Açılış Konuşması
D. İNCELEME AŞAMASI
E. MÜZAKERE AŞAMASI
F. SONUÇ AŞAMASI
XI. ARABULUCU PORTAL KULLANIM KILAVUZU
A. GENEL OLARAK
B. PORTAL DOSYA KAPANIŞI
Anlaşma Halinde Portal Üzerinden Dosya Kapanış İşlemleri
Anlaşmama Halinde Portal Üzerinden Dosya Kapanış İşlemleri
Başvurudan Vazgeçme
C. YETKİ İTİRAZI
D. PORTAL ÜZERİNDEN ARABULUCULUK DAİRE BAŞKANLIĞINA “ARABULUCULUK SON TUTANAĞI”NIN GÖNDERİMİ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TARAF VEKİLLİĞİ
I. GENEL OLARAK
II. TARAF VEKİLİNİN MESLEKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN ARABULUCULUK SÜRECİNE ETKİSİ
A. TARAF VEKİLİNİN VEKÂLET SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜKLERİ
Taraf Vekilinin Özen Yükümlülüğü
Taraf Vekilinin Aydınlatma Yükümlülüğü
Taraf Vekilinin Sır Saklama Yükümlülüğü
B. AVUKATLIK MESLEK KURALLARININ ARABULUCULUK SÜRECİNE ETKİSİ
MESLEKİ DAYANIŞMA VE NEZAKET YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İŞİ KABULDEN KAÇINMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
UZMAN ARABULUCULUĞA GİRİŞ
3. HASIMLA TEMAS YASAĞI
OBJEKTİF DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE ÖZDEŞLEŞME YASAĞI
ÇATIŞAN MENFAATLERİ TEMSİL ETME YASAĞI
III. TARAF VEKİLİNİN ARABULUCULUĞA HAZIRLIKTAKİ ROLÜ
A. TARAF VEKİLİNİN İŞ SAHİBİNİ ARABULUCULUĞA YÖNLENDİRMESİ
I. UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜNDE ARABULUCULUĞUN YERİNDELİĞİ II. ARABULUCULUĞA UYGUN ZAMANDA BAŞVURMAK
B. UYUŞMAZLIKLA İLGİLİ BİLGİ TOPLAMA VE KARAR AĞACI ANALİZİ
Uyuşmazlıkla İlgili Bilgi Toplama
Karar Ağacı Analizi a. Avukat ile Müvekkilin Yapacağı Karar Ağacı Analizi b. Karar Ağacı Analizinin Amacı c. Karar Ağacı Analizinin Faydaları d. Yargılama Giderlerinin Değerlendirilmesi
C. HEDEFLERİN VE ALT SINIRIN BELİRLENMESİ
Hedeflerin Belirlenmesi
Alt Sınırın Belirlenmesi
D. KARŞI TARAFIN ÖNCELİKLERİNİN VE MENFAATLERİNİN TESPİT EDİLMESİ
E. KARŞI TARAFIN MÜZAKERE STRATEJİSİNİN BELİRLENMESİ
F. MÜZAKERENİN PROVA EDİLMESİ G. ARABULUCU SEÇİMİ
H. ARABULUCU İLE İLETİŞİM
İ. UYUŞMAZLIK ÖZETİNİN HAZIRLANMASI
J. UYUŞMAZLIK TARAFLARININ BELİRLENMESİ, EHLİYET VE YETKİ KONTROLÜ
K. KATILIMCILARIN BELİRLENMESİ
L. SÜRECE DESTEK OLACAKLARIN BELİRLENMESİ
M. TOPLANTI YERİNİN BELİRLENMESİ
IV. TARAF VEKİLİNİN ARABULULUK SÜRECİ BOYUNCA ÜSTLENECEĞİ ROL
A. AÇILIŞ KONUŞMASI YAPMAK
B. ÖZEL OTURUM TALEP ETMEK
C. MÜVEKKİLİN SÜRECE KATILIMINI VE KENDİNİ İFADE ETMESİNİ SAĞLAMAK
D. İLETİŞİMİ ETKİNLEŞTİRMEK
E. MÜVEKKİL ODAKLI OLMAK
F. KAZAN – KAZAN YAKLAŞIMI BENİMSEMEK
G. MÜVEKKİLİ SÜREKLİ BİLGİLENDİRMEK
H. MÜVEKKİLİN BEKLENTİLERİNİ DENGELEMEK
İ. KENDİSİNİN VE MÜVEKKİLİNİN DUYGULARIYLA BAŞ ETMEK
J. KARŞI TARAF VE VEKİLİ İLE İLİŞKİLERİ DENGELEMEK
K. MÜZAKERE EDİLEN SEÇENEK VE EDİMLERİ DENETLEMEK
L. TARAF VEKİLLERİNİN ARABULUCULUK SÜRECİNDE SIKLIKLA YAPTIKLARI HATALAR
V. ARABULUCULUK SÜRECİNDE ETKİLİ TARAF VEKİLLİĞİ İÇİN ON KURAL
A. DÜRÜST VE GÜVENİLİR BİR İLK İZLENİM VERMEK
B. HAZIRLIKLI GÖRÜNMEK
C. NOTLARA OLAN BAĞLILIĞI ASGARİYE İNDİRMEK
D. BEDEN DİLİNİ GÖZLEMEK
E. OLGULARA DAYALI POZİSYONU SORGULANDIĞI HER DURUMDA KORUMAK
F. DİĞER TARAFA SÜREKLİ, MÜMKÜNSE ANINDA GERİBİLDİRİM VERMEK
G. KENDİNİ DİĞER TARAFIN YERİNE KOYMAK
H. KATILIMCILARI GÖZLEMCİ OLARAK KULLANMAK
İ. HER İKİ TARAF İÇİN DE ADİL BİR SONUÇ TALEP ETMEK
VI. TARAF VEKİLİNİN ANLAŞMA SAĞLANMASI HALİNDE YAPMASI GEREKENLER
İLGİLİ MEVZUAT
HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK KANUNU
6325 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE
HUKUK UYUŞMAZLIKLARINDA ARABULUCULUK KANUNU YÖNETMELİĞİ
2023 YILI ARABULUCULUK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ
TÜRKİYE ARABULUCULAR ETİK KURALLARI
İLGİLİ YARGI KARARLARI
KAYNAKÇA
EK: BEDEN DİLİ